نقد و بررسی فیلم "خانوم" / نمره: 3 از 10
اینکه بخواهیم فیلمی در ستایش از بانوی ایرانی بسازیم، هیچ اشکالی ندارد و اتفاقا اگر عاقلانه و سنجیده عمل کنیم، خیلی هم خوب است. حتی اگر فیلم ما ساده و بی ستاره های آنچنانی هم باشد، باز هم اشکالی ندارد. حتی اینکه برای نوشتن فیلمنامه و کارگردانی اثر سال ها وقت بگذاریم نیز هیچ اشکالی ندارد. پس اشکال کجاست؟ مشکل اصلی از آنجایی آغاز می شود که اثر ما یک کار دم دستی و مجهول بوده و البته این مجهول بودن کاملا غیر عمد و ناشی از ضعف ما باشد.
"خانوم" به کارگردانی تینا پاکروان مدتی است که وارد شبکه پخش نمایش خانگی شده است. نویسندگی فیلم را نیز خود تینا پاکروان به همراهی لیلا لاریجانی بر عهده دارد. ستاره هایی همچون امین حیایی، بهزاد فراهانی، سیامک انصاری، شقایق فراهانی و اندیشه فولادوند نیز در آن ایفای نقش می کنند.
داستان فیلم به سه قسمت تقسیم می شود؛ در ابتدا داستان زندگی زن و مردی را می بینیم که مرد خانواده (سیامک انصاری) در آستانه دهمین سالگرد ازدواجشان، ورشکست شده و قصد خروج از ایران را دارد. همسر وی (شقایق فراهانی) تمام تلاش خود را می کند تا او را از این کار منصرف کند اما اینکه آیا موفق می شود یا خیر ما هم نمی دانیم! سپس موج داستان بسیار عجولانه و بدون جمع بندی داستان قبلی وارد زندگی زن و مردی می شود که مرد (اشکان خطیبی) یک آهنگساز بیکار معتاد به الکل است که برای تهیه آن به همسر خود واصل می شود. اما یلدا (اندیشه فولادوند) که فیلمنامه نویس است حاضر نیست برای خرید مشروب به او پول بدهد. در نهایت خسرو برای تهیه پول پیانوی خود را میفروشد اما اینکه چقدر پول گیرش می آید و آیا به خواسته خود میرسد و اینکه رابطه اش با همسرش چگونه ادامه پیدا میکند را ما هم نمی دانیم! پس از دنبال کردن وانت حاوی پیانوی خسرو به محله ای در پایین شهر می رسیم که قسمت سوم داستان در آنجا شکل می گیرد. رضا (امین حیایی) کارگری است که برای حمید (مرد ورشکسته قسمت اول) کار می کرده و بر اثر یک حادثه که ما هم نمی دانیم چه بوده دو دست خود را از دست داده است و به دنبال حمید می باشد تا کارهای بیمه او را انجام دهد اما اینکه آیا دیه خود را میگیرد یا خیر ما هم نمی دانیم!
به نظر می رسد همسر وی (پانته آ پناهی ها) نمونه یک زن کامل ایرانی از دیدگاه تینا پاکروان است. او برای تامین هزینه های زندگی کار می کند و برای خانواده اش از دل و جان مایه می گذارد و عاشق همسرش است و در سکانس پایانی نیز حتی تا پای جان با همسرش می ماند.
اولین نکته ای که برای من به شدت عجیب است مدت زمان فیلم می باشد. برای سه داستانی که هر کدام می تواند سوژه یک فیلم کامل باشد، در مجموع 85 دقیقه در نظر گرفته شده است! اینکه چرا مدت زمان فیلم برای چنین داستان هایی اینقدر کم است را باید از خود تینا پاکروان پرسید، اما به نظر من وی برای بیان رویکرد فمنیستی (از نوع خوبش!) خود و نمایش آن روی پرده سینما کمی عجولانه عمل کرده است.
دومین نکته مورد توجه فیلم عدم ارتباط سه داستان با یکدیگر است! اوج ارتباط داستان ها تماسی است که در ابتدای فیلم طوبا با منزل حمید گرفته و برای او پیغام می گذارد و درخواست می کند تا حمید هر چه سریعتر کار های بیمه همسرش رضا را برای او انجام دهد! وقتی سراغ تماشای فیلم رفتم تماما منتظر بودم تا سرانجام هر سه داستان را در یک نقطه ببینم ولی این سه داستان هیچ برخوردی با یکدیگر ندارند. دومین و آخرین برخورد داستان ها خریدار پیانوی خسرو است که همسایه ی رضا و همسرش می باشد.
سومین و مسلما مورد نقد ترین نکته فیلم نیز فیلمنامه پر از حفره آن است! این حفره ها به قدری عمیق هستند که دو داستان اول به سرانجام نمی رسند! سرانجامِ حمید و نیز خسرو و یلدا در هاله ای از ابهام قرار دارد. مسلما این مجهول بودن مانند مجهول بودن سرانجامِ فیلم جدایی نادر از سیمین یا دهلیز و یا ... ذهن مخاطب را به تکاپو و کند و کاش وادار نمی کند، بلکه صرفا سوالی بزرگ در ذهن آنها ایجاد می کند که این برای یک فیلم به هیچ وجه نمی تواند جالب باشد.
به نظر می رسد تینا پاکروان بیش از آنکه به فکر ساختن فیلمی بزرگ باشد، به فکر تحت تاثیر قراردادن مخاطب و حتی به گریه انداختن او می باشد که خوب نسبتا هم موفق عمل کرده است. امین حیایی بیشترین بار درام فیلم را بر دوش می کشد و مشخص نیست اگر او نبود چه چیزی از "خانوم" باقی می ماند! همانطور که انتظار می رفت امین حیایی در این فیلم هم خوش درخشید. وی با وجود کوتاه بودن نقشش به خوبی مخاطب را با خود همراه می کند و همانطور که گفتیم در صحنه های درام نیز موفق عمل می کند. بازی دیگر بازیگران هم با کمی اغماض قابل قبول است و اشکان خطیبی و بهزاد فراهانی در رتبه های بعدتر قرار می گیرند.
در نهایت اگر قصد دیدن بخش کوچکی از نقش بانوان ایرانی در خانواده های ایرانی را دارید و یا صرفا به دنبال فیلمی از اجتماع چند ستاره خوب سینما کنار یکدیگر و نیز خواهان تماشای هنر آفرینی مجدد امین حیایی هستید، خانوم فیلم خوبی است.
| وحید صفایی - مجله الکترونیکی IMDB-Dl - شماره 23 - فروردین ماه 1394 - صفحه 26 |
